“Thoạt đầu trong sự tu tập (Sadhana) của bạn, bạn sẽ chạm mặt với nhiều khó khăn khác nhau. Bạn sẽ không ý thức được bất kỳ một tiến bộ tâm linh nào mà chỉ ý thức được những thất bại trong những cố gắng thử thiền định của bạn, những chống đối bạn gặp phải, những khiếm khuyết và nhược điểm của bạn.” – Swami Sivananda
Raja Yoga là con đường của sự phân tích và kiểm soát tâm trí một cách có hệ thống. Được Patanjali Maharishi tổng hợp, Raja Yoga còn được biết là Ashtanga Yoga, vì những thực hành của nó có thể được chia làm tám nhanh. Hatha Yoga, Kundalini Yoga và Mantra Yoga tất cả đều là những phần của Raja Yoga. Mục tiêu là kiểm soát Chitta vrittis, hay những sóng của ý nghĩ, và nhờ đó đạt được trạng thái siêu ý thức của tâm trí, mục tiêu cuối cùng.
Tám nhánh là:
- Yamas – Những điều không làm
a. Ahimsa: Không bạo lực, không gây thương tích. Ăn chay là một phần của thực hành ahimsa. Vĩ nhân Ấn Độ – thánh Gandhi nổi tiếng về thực hành ahimsa.
b. Satya: Thành thật, không nói dối.
c. Bramacharya: Giảm dục, thanh lọc và làm thăng hoa năng lượng tình dục.
d Asteya: Không trộm cắp, không tham lam, không thèm thuồng.
e. Aparigraha: Không hám của, không nhận của hối lộ hay của biếu xén. - Niyamas – Những điều nên làm.
a. Saucha: Sự thanh khiết (bên ngoài và bên trong)
b. Santosha: Sự mãn nguyện.
c. Tapas: Sống khổ hạnh, sống giản dị, thanh bạch.
d. Swadhyaya: Học kinh sách.
e. Ishwara Pranidhana: Thờ phụng vạn vật tối cao, dâng nộp cái tôi riêng rẽ. - Asana – thế vững. Để theo đuổi tâm linh, cũng như bất kỳ sự theo đuổi nào khác trong đời, rất cần có một cơ thể khỏe và mạnh. Một tâm trí vững vàng bao hàm một cơ thể vững vàng.
- Pranayama – Kiểm soát năng lượng sống.
- Pratyahara – Thu các giác quan về từ những đối tượng bên ngoài.
- Dharana – tập trung tâm trí vào một đối tượng ở bên ngoài hay một ý tưởng trong tâm, đến mức loại bỏ tất cả những ý nghĩ khác.
- Dhyana – Thiền được định nghĩa là một dòng chảy không bị đứt đoạn của ý nghĩ về Sự thật Tối Cao đến mức loại trừ những tri giác khác của giác quan.
- Samadhi – Trạng thái siêu ý thức.
Lưu ý là Yamas và Niyamas tạo thành một nền móng đạo đức cho sự thực hành Yoga, loại bỏ sự hoài nghi ra khỏi tâm trí, và giúp giảm sự bồn chồn và sự không yên. Asana, Pranayama và Pratyahara là những thực hành thuộc bên ngoài, trong khi Dharana, Dhyana và Samadhi được xem là những thực hành bậc cao của nội tâm.
Dù là tám điều này theo một thứ tự của tiến trình phát triển tu tập Yoga từ đơn giản đến cao cấp, người tu tập không phải chờ hoàn hảo đạo đức trước khi tập cách tập trung và thiền định. Thực ra, tất cả các giai đoạn đều liên quan với nhau. Chẳng hạn như, một người không thể thiền được nếu như người ấy không có một thế ngồi tốt và sở hữu một sự êm nhẹ nào đó của hơi thở, nhờ đó mà đạt được một sự chú tâm vào nội tâm, loại bỏ hết những chuyện khác.
Thực hành tập trung là sự thực hành dạo đầu cho thiền định. Tập trung là giữ lấy một suy nghĩ trong tâm trí trong một thời gian. Tập trung mang lại uy quyền cho tâm trí và làm cho tâm trí trụ tại một điểm, nhờ đó cho phép sự bình yên và hạnh phúc tỏa sán. Tập trung ngụ ý sự phấn đấu và bền chí mang tâm trí trở lại sự chú tâm.
Tập trung vào một đối tượng ở bên ngoài như ánh sáng một ngọn nến chẳng hạn (Tratak) thì dễ hơn tập trung nội tâm vào một ý tưởng trừu tượng. Có nhiều bài tập cho sự tập trung, chẳng hạn như cho phép tâm trí nghĩ đến một chủ đề và mọi điều có liên quan đến chủ đề đó và không một điều nào nằm ngoài chủ đề. Tâm trí như một con cừ bị cột vào cọc và phải chuyển động trong một vòng tròn nhỏ hơn. Càng ít suy nghĩ trong tâm trí, bạn càng nhiều bình yên hơn. Càng có nhiều suy nghĩ, bạn càng ít bình yên hơn. Tập trung thì giống như tập hợp những tia của tâm trí lại và ứng dụng chúng cho một chủ đề nào đó. Cũng giống như khi ta gom những tia sáng mặt trời lại qua một thấu inh thì có thể đốt cháy một tờ giấy, hoặc gom nước của một con suối vào hồ thủy điện có thể sản xuất ra điện, yogi phấn đấu có ít suy nghĩ hơn, để những suy nghĩ còn lại trong tâm trí sẽ đạt được uy quyền và sự giác ngộ.
Một người tập trung thì năng suất lao động cao hơn nhiều, làm việc hiệu quả hơn nhiều, và bình yên hơn nhiều, trong khi đó một người bị phân tán tâm trí thì làm việc không đến nơi đến chốn, liên tục thay đổi đề tài, và chẳng bao giờ làm cho xong một việc bất kỳ.
Qua sự tập trung, tâm trí di chuyển qua các trạng thái, và với các trạng thái này, phát triển nhiều bình yên và hạnh phúc hơn. Có 5 trạng thái của tâm trí tập trung:
- Trạng thái đờ đẫn – không hạnh phúc và bị u uất, trầm cảm.
- Trạng thái rơi vãi tứ tung của tâm trí – không hạnh phúc và không nghỉ yên.
- Trạng thái được tập hợp của tâm trí – tâm trí êm dịu hơn và có năng suất hơn.
- Trạng thái chú tâm vào một điểm của tâm trí – tâm trí gần đến trạng thái thiền định.
- Sự hoàn toàn chìm đắm của tâm trí – tâm trí mất cả nó.
Sự đóng góp chính của Raja Yoga là kiến thức về tâm trí và cách nào khai thác những sức mạnh của tâm trí cho mục đích cao cả hơn. Tâm lý yoga là kiến thức về tâm trí nhằm đưa tâm trí vượt lên trên.